Prezydent Bełchatowa Patryk Marjan spotkał się z posłem Jońskim
Fot/Mar.: Starostwo powiatowe
Debata o przyszłości regionu bełchatowskiego
W Warszawie odbyła się kluczowa debata na temat transformacji regionu bełchatowskiego. Spotkanie zgromadziło przedstawicieli świata polityki i samorządów. Organizatorem spotkania były Fundacja Kultura Kresu oraz Instytut Nauk Ekonomicznych PAN, wspólnie z Interdyscyplinarnym Centrum Studiów Miejskich Uniwersytetu Łódzkiego. Tematem przewodnim była „Ambitna Transformacja Regionu Bełchatowskiego”. Spotkanie było okazją do omówienia wyzwań, przed którymi staje region w kontekście nadchodzącej transformacji energetycznej.
OZE i rynek pracy – kluczowe wyzwania
Podczas debaty poruszono kluczowe aspekty związane z rozwojem odnawialnych źródeł energii (OZE) w regionie, który historycznie opierał się na węglu brunatnym. Transformacja ta nie tylko wpłynie na gospodarkę, ale także na lokalny rynek pracy. Z tego powodu wiele uwagi poświęcono kwestiom przekwalifikowania pracowników oraz możliwości wykorzystania dotychczasowej infrastruktury Kombinatu Bełchatów do nowych celów.
Według PGE SA, w ciągu najbliższych lat zatrudnienie w kopalni i elektrowni zmniejszy się o 40 proc. W 2030 roku liczba pracowników spadnie z obecnych 7530 osób do 4485. Należy jednak pamiętać, że na każde miejsce pracy w kopalni przypadają cztery inne miejsca pracy w regionie, co oznacza potencjalnie dramatyczne skutki dla lokalnej gospodarki.

Chcą korzystać z doświadczenia innych
Debatujący zastanawiali się, jakie rozwiązania mogą pomóc w lepszym zarządzaniu posiadanymi zasobami. Przedstawiono doświadczenia innych krajów, które przeszły przez podobne procesy transformacyjne, co może stać się inspiracją dla Bełchatowa.
Europoseł Dariusz Joński wskazał, że jednym z rozważanych kierunków jest mała elektrownia atomowa oraz rozwój odnawialnych źródeł energii, takich jak magazyny energii.
Innym, bardziej nowatorskim pomysłem jest ulokowanie w regionie przemysłu zbrojeniowego. Prezydent Bełchatowa Patryk Marjan poparł tę propozycję, sugerując, że w regionie mogłaby powstać fabryka dronów.
– Uważam, że taka fabryka dronów mogłaby na terenie regionu bełchatowskiego powstać. Musimy zrobić wszystko, żeby pozostał on regionem przemysłowym i zadbać o amortyzację ubytku miejsc pracy. Na pewno tego procesu nie da się przeprowadzić bez wsparcia i inwestycji rządowych – dodał Marjan.
Współpraca kluczem do sukcesu
Przedstawiciele samorządów z regionu bełchatowskiego (powiat reprezentował Marcin Nowak – Pełnomocnik Starosty Bełchatowskiego ds. Transformacji), Miasto Bełchatów Prezydent Patryk Marjan i przedstawiciele polityków(m.in Dariusz Joński – Poseł do Parlamentu Europejskiego X kadencji 2024-2029) rozmawiali o najbardziej istotnych wyzwaniach, czyli problemach wynikających z procesu transformacji mających bezpośredni wpływ na poszczególne gminy/powiaty, ze szczególnym uwzględnieniem możliwości i korzyści z podejmowania wspólnych, zintegrowanych działań.
Eksperci zgodzili się, że przyszłość Bełchatowa zależy od szybkich i zdecydowanych działań. Dr Aleksandra Gawlikowska-Fyk z Forum Energii zwróciła uwagę na brak konkretnego planu dla regionu oraz konieczność współpracy z rządem w celu uzyskania wsparcia finansowego. Bełchatów otrzymał dotąd 369 mln euro z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, co stanowi około 1,5 mld zł, jednak to kwota niewystarczająca do pełnej transformacji regionu.
Konieczne inwestycje obejmują infrastrukturę kolejową i drogową, co poprawiłoby mobilność mieszkańców i atrakcyjność regionu dla inwestorów.

W trakcie debaty nakreślono 10 głównych potrzeb w procesie transformacji:
1. Opracowanie szczegółowego planu transformacji regionu bełchatowskiego na wzór strategii Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji województwa śląskiego. Dokument zawierałby priorytety inwestycyjne oraz wskazówki dotyczące gospodarczych, społecznych i środowiskowych wyzwań regionu.
2. Opracowanie harmonogramu wygaszania Elektrowni Bełchatów i rekultywacji terenów.
3. Zakreślenie perspektywy zastąpienia konwencjonalnych źródeł energii technologiami OZE.
4. Zapewnienie rzetelnej i przejrzystej komunikacji do społeczeństwa i interesariuszy na temat transformacji, możliwości przekwalifikowania i tworzenia nowych miejsc pracy.
5. Inwentaryzacja zasobów infrastrukturalnych i gospodarczych, która uwzględnia przyszłe możliwości ich wykorzystania przy nowych inwestycjach.
6. Koordynacja transformacji regionu bełchatowskiego na szczeblu centralnym, rządowym. Powołanie krajowego pełnomocnika, koordynującego międzyresortowo cały proces i współpracującego ze wszystkimi instytucjami i gminami.
7. Jasny podział obowiązków między samorządami na poziomie wojewódzkim i gminnym. Analiza potencjałów rozwoju regionu i przygotowanie profesjonalnej regionalnej strategii dla rozwoju przedsiębiorczości.
8. Opracowanie strategii dywersyfikacji gospodarczej i branż. Przekształcenie terenów pogórniczych na strefy przemysłowe, bazujące na obecnych przewagach w zasobach. W tym – selektywny rozwój sektora zbrojeniowego.
9. Utworzenie Funduszu Transformacji Regionu Bełchatowskiego zasilanego z funduszy UE, budżetu krajowego, obligacji i udziałów sektora prywatnego. Fudusz powinien wspierać inwestycje związane z dywersyfikacją gospodarczą oraz transformacją regionu na poziomie infrastrukturalnym i społecznym.
10. Rozwój nowoczesnych połączeń kolejowych i drogowych, łączących Bełchatów z innymi ośrodkami w kraju, co przyczyni się do poprawy mobilności mieszkańców, zmniejszenia wykluczenia transportowego i wzmocnienia gospodarki regionu.
Zdjęcia: Miasto Bełchatów